Новости

Датум на објава: 31.5.2024 г.
Краен рок за пријавување: 7.6.2024 г.

Здружението за поддршка на луѓето што живеат со ХИВ – ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје објавува повик за прибирање понуди за група консултантски ангажмани поврзани со унапредување на планирањето и спроведувањето на четири владини здравствени програми преку обезбедување докази и развивање предлози за унапредување на правната рамка. Консултантските ангажмани од овој повик се овозможени во рамките на партнерскиот проект „Унапредени здравствени права на девојките, жените и ранливите групи“ финансиски поддржан од Програмата Цивика Мобилитас со средства од Швајцарската Влада, и регионалниот проект „Одржливост на сервисите за клучните популации во регионот на Источна Европа и Централна Азија“ (#SoS_project 2.0), кој е финансиски поддржан од Глобалниот фонд за борба против СИДА. 

Овој повик за ангажирање консултанти се однесува на следниве консултантски ангажмани:

1. Анализа на можностите и на постоен предлог за измени и дополнувања на Законот за здравствена заштита со цел да се регулира улогата на граѓанските организации во нудењето одредени услуги од здравствената заштита (обем на ангажманот: 8 консултантски денови)
2. Развивање предлог-текст за подзаконски акти што ќе го дорегулира начинот и условите под коишто граѓански организации може да нудат одредени услуги од здравствената заштита (обем на ангажманот: 10 консултантски денови)
3. Економска анализа на 4 здравствени програми врз основа на претходно изработена детална програмска и финансиска анализа (обем на ангажманот: 14 консултантски денови)
4. Ревидирање на трошоците за услугите за превенција на ХИВ наменети за клучни засегнати популации со определување на трошок по клиент и утврдување на пакети на услуги финансирани во рамките на Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција (обем на ангажманот: 12 консултантски денови)

1. Контекст

Различни категории граѓани уживаат незадоволителна корист од мерките и активностите утврдени со посебните владини програми, кои им се гарантирани со Законот за здравствена заштита. Така, на пример, со скринингот на рак на грлото на матката се опфаќаат околу 28 % од жените од целната група (наспроти опфатот од над 75 % во ЕУ), додека со скрининг за рак на дојка се опфатени едвај 1  % од жените од целната возрасна група (наспроти опфатот од 50 % – 83 % во ЕУ). Опфатот на Ромките со здравствени услуги за време на бременоста е драстично помал во однос на стандардите пропишани со важечки протоколи: помалку од една четвртина од бремените Ромки имале корист од мерките од програмите на Министерството за здравство. Доенечката смртност, која изнесувала 4,5 % во 2021 година на национално ниво, посебно го засега ромското население со стапка од 11,8 %. Северна Македонија има и меѓу најниските стапки на употреба на современа контрацепција во Европа, која изнесува 14 %, а само 8,6 % меѓу Ромките, и опфатот со бесплатните контрацептивни средства со програмата од 2021 бил под 1%. Адолесцентската бременост помеѓу 2016 и 2019 била дури шест пати повисока кај Ромките. 

Во услови на јавно-здравствената и финансиска криза во 2022 година Владата дополнително ги намали буџетите на 7 од вкупно 10 превентивни програми, со што кризата непропорционално негативно го засегна здравјето на ранливите граѓани. Буџетот на Министерството за здравство, од каде што се финансираат здравствените програми, се намали за дури 586 милиони денари и од околу 3% на само 2,1% од буџетот на државата за 2023 г. – наспроти значителниот пораст на вкупните предвидени расходи за истата година. Тоа резултираше со 70% намалување на средствата за редовни гинеколошки прегледи и анализи за бремените жени и за породување за жените без здравствено осигурување, и над 50% намалување на средствата за услугите што граѓански организации ги нудат на повеќе од 10.000 лица во ризик од ХИВ.

Буџетирањето и мерките од здравствените програми главно се потпираат врз историски параметри, наместо врз ажурирани проценки на потребите на ранливите популации и анализа на достапните докази за инвестирање во интервенции што ќе имаат најголемо влијание врз здравјето на луѓето. 

Во рамките на партнерскиот проект „Унапредени здравствени права на девојките, жените и ранливите групи“ финансиски поддржан од Програмата Цивика Мобилитас со средства од Швајцарската Влада, здруженијата ХЕРА – Асоцијација за здравствена едукација и истражување, ЕСЕ – Еднаквост, солидарност и еманципација на жените, Иницијатива за правата на жените од Шуто Оризари и Здружение за поддршка на луѓето што живеат со ХИВ – ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје ќе спроведат детални анализи на 4 здравствени програми: (1) Програма за активна здравствена заштита на мајки и деца, (2) Програма за заштита на населението од ХИВ-инфекција, (3) Програма за рана детекција и скрининг на малигни заболувања и (4) Програма за партиципација при користењето на здравствена заштита. Овие анализи ќе обезбедат дел од доказите и аргументацијата за соодветно планирање и финансирање на интервенциите од наведените програми. Дополнителна техничка поддршка ќе биде потребна за разработување и изложување на главните економски аргументи за инвестирање во избрани интервенции.

Во рамките на Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција повеќе години наназад е воспоставена пракса на т.н. социјални договори, односно механизам преку којшто Министерството за здравство ангажира граѓански организации со соодветни квалификации и искуства за спроведување на дел од мерките и активностите предвидени со оваа програма. Тие опфаќаат првенствено специфични услуги за превенција на ХИВ и други крвно и сексуално преносливи инфекции, наменети за популациите изложени на поголем ризик, како и услуги од областа на сексуалното и репродуктивно здравје, вклучувајќи и дијагноза и третман на сексуално преносливи инфекции. Овие услуги се даваат на ниво на засегнатите заедници и претставуваат услуги со т.н. „низок праг“, односно настојуваат да ги отстранат можните пречки што би им отежнале на маргинализирани и ранливи индивидуи да ги искористат. Услугите за ХИВ-превенција и за сексуално и репродуктивно здравје во рамките на Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција годишно ги користат околу 10.000 лица од популациите на лица што инјектираат дроги, мажи што имаат сексуални односи со мажи, сексуални работници и млади. За еден дел од овие лица во зголемен ризик, овие услуги претставуваат и единствен пристап до здравствена заштита.

Опишаната пракса беше воспоставена во периодот 2005 до 2016 година, а од 2017 година натаму функционира во рамките на финансирањето што се издвојува во Програмата за ХИВ од Буџетот на Република Северна Македонија. Постои историја на дискусии за законодавно решение коешто соодветно ќе ја регулира оваа пракса, како во делот на условите под коишто граѓански организации можат да даваат одредени услуги од здравствената заштита, така и во делот на начинот на финансирање на овие активности преку владините здравствени програми. Регулирањето би резултирало и со проширување на можностите за идно искористување на капацитетите на граѓанскиот сектор за спроведување мерки за заштита на здравјето на населението и во други области, освен во превенцијата на ХИВ и на други крвно и сексуално преносливи инфекции. Од друга страна, непостоењето на соодветна правна рамка претставува закана за одржливоста и ефективноста на постојните мерки.  

Во насока на претходното, во периодот од 2018 до 2021 година Министерството за здравство спроведе повеќе консултации со експерти и со граѓанскиот сектор, како резултат на што изготви предлог-текст за измени и дополнување на Законот за здравствена заштита. Овој предлог беше усвоен од Владата кон крајот на 2021 година и влезе во собраниска процедура заедно со други предлог-измени во други делови. За жал, поширокиот пакет измени од тој период беше повлечен, па оттаму и делот што се однесуваше на улогата на граѓанските организации не беше разгледан од Собранието. 

Изготвувањето анализа на можностите и на постојниот предлог за измени и дополнувања на Законот за здравствена заштита со цел да се регулира улогата на граѓанските организации во нудењето одредени услуги од здравствената заштита се очекува да придонесе за подобрување на постојниот предлог или изготвување на нов предлог за измени и дополнувања. Дополнително, во соработка со стручна работна група, формирана во координација со Министерството за здравство, се очекува да бидат развиени соодветни нацрт-подзаконски акти со кои ќе се институционализира давањето одредени здравствени услуги од страна на граѓански организации и ќе се предвидат критериуми и стандарди за давање на определените здравствени услуги.

Праксата на социјални договори меѓу Министерството за здравство и граѓанските организации во рамките на Програмата за ХИВ има потреба од унапредување и од аспект на соодветно финансирање врз основа на проценка на трошоците за споменатите услуги, како и дефинирање на пакети на услуги за различните целни групи што се финансираат во рамките на Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција. 

2. Опис на работните задачи и рокови за спроведување

2.1. Позиција 1: Анализа на можностите и на постоен предлог за измени и дополнувања на Законот за здравствена заштита со цел да се регулира улогата на граѓанските организации во нудењето одредени услуги од здравствената заштита

(Проект: „Унапредени здравствени права на девојките, жените и ранливите групи“, Цивика Мобилитас)

Проценет обем на ангажманот: 8 консултантски денови

Опис на задачите:

• Да направи анализа на претходно подготвени предлог-измени и дополнувања на Законот за здравствената заштита што ја регулираат улогата на граѓанските организации како даватели на одредени услуги од здравствената заштита;
• Да ги анализира важечките законски прописи на Република Северна Македонија, особено од Законот за здравствената заштита, како и други релевантните законски прописи коишто ја регулираат материјата околу давањето здравствени услуги во контекст на улогата на граѓанските организации како даватели на одредени услуги од здравствената заштита;
• Да спроведе консултации со граѓански организации што имаат искуство во нудење одредени услуги од здравствената заштита, со релевантни експерти од Министерството за здравство, како и со работна група за консултација во Министерството за здравство, доколку таква биде формирана;
• Да разработи предлог решение за законско регулирање на улогата на граѓанските организации како даватели на одредени здравствени услуги, земајќи ги предвид согледувањата од анализата, спроведените консултации и заклучоците од работната група.

Очекувани продукти:

• Разработено предлог-решение за законско регулирање на улогата на граѓанските организации како даватели на одредени здравствени услуги и извештај од анализите со образложување и аргументирање на предложеното решение;

Рок за испорака: 31 јули 2024 г.

2.2. Позиција 2: Развивање предлог-текст за подзаконски акти што ќе го дорегулира начинот и условите под коишто граѓански организации може да нудат одредени услуги од здравствената заштита

(Проект: „Одржливост на сервисите за клучните популации во регионот на Источна Европа и Централна Азија“ (#SoS_project 2.0), финансиски поддржан од Глобалниот фонд за борба против СИДА)

Проценет обем на ангажманот: 10 консултантски денови

Опис на задачите:

• Да спроведе консултации со граѓански организации што имаат искуство во нудење одредени услуги од здравствената заштита, со релевантни експерти од Министерството за здравство, како и со работна група за консултација во Министерството за здравство, доколку таква биде формирана;
• Врз  основа на предлог-решението и анализата од Позицијата 1. од овој повик, како и врз основа на спроведените консултации да изготви предлог-текст за подзаконски акт или акти што ќе го дорегулираат начинот и условите под коишто граѓански организации може да нудат одредени услуги од здравствената заштита;
• Да учествува на средбите на работна група за консултација во Министерството за здравство, доколку таква биде формирана.

Очекувани продукти:

• предлог-текст за подзаконски акт или акти што ќе го дорегулираат начинот и условите под коишто граѓански организации може да нудат одредени услуги од здравствената заштита

Рок за испорака: 15 септември 2024 г.

2.3. Позиција 3: Економска анализа на 4 здравствени програми врз основа на претходно изработена детална програмска и финансиска анализа

(Проект: „Унапредени здравствени права на девојките, жените и ранливите групи“, Цивика Мобилитас)

Проценет обем на ангажманот: 14 консултантски денови

Опис на задачите:

• Да обезбеди техничка поддршка за анализирање и артикулирање на главните економски аргументи за инвестирање во избрани интервенции во четири здравствени програми врз основа на претходно изготвени детални програмски и финансиски анализи;
• Да понуди техничка поддршка за презентирање на главните економски аргументи за инвестирање во избрани интервенции во четири здравствени програми на начин соодветен за релевантните донесувачи на одлуки; 
• Да учествува во консултативни средби на работна група во Министерството за здравство поврзани со овој ангажман

Очекувани продукти:

• Извештај од економската анализа на 4 здравствени програми; 
• Нацрт за 4 кратки документ за јавни политики наменети за донесувачи на одлуки со изложување на главните економски аргументи за инвестирање во избрани интервенции во четири здравствени програми; обем: за секоја програма посебно – максимум до 2 страни текст и 1 до 3 графика. 

Рок за испорака: 31 август 2024 г.

2.4. Позиција 4: Ревидирање на трошоците за услугите за превенција на ХИВ наменети за клучни засегнати популации со определување на трошок по клиент и утврдување на пакети на услуги финансирани во рамките на Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција 

(Проект: „Одржливост на сервисите за клучните популации во регионот на Источна Европа и Централна Азија“ (#SoS_project 2.0), финансиски поддржан од Глобалниот фонд за борба против СИДА)

Проценет обем на ангажманот: 12 консултантски денови

Опис на задачите:

• Да прибере податоци за трошоците за услугите за превенција на ХИВ и за сексуално и репродуктивно здравје што се нудат за припадници на клучни засегнати популации од страна на граѓански организации во рамките на Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција;
• Да утврди ревидиран трошок за услуги по клиент користејќи зададена алатка за пресметка;
• Да развие предлог за дефинирани пакети на услуги што се финансираат преку Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција во сооднос со обемот на опфатени лица од целните популации. 

Очекувани продукти:

• Пополнети обрасци во Excel со ревидиран трошок за услуги за превенција на ХИВ по клиент соодветно на целната група;
• Разработен предлог за дефинирани пакети на услуги што се финансираат преку Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција во сооднос со обемот на опфатени лица од целните популации. 

Рок за испорака: 30 септември 2024 г.

Одговoрно лице за спроведување на ангажманот на консултантите од позициите 1 и 2 од овој повик ќе биде координаторот за застапување и политики во Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје, додека за позициите 3 и 4  извршниот директор на Здружението.

3. Профил и неопходни квалификации

Кандидатите треба да ги исполнуваат и следниве основни квалификации:

За позициите 1 и 2:

• Одлично познавање на проблематиката на законските прописи во областа на здравствената заштита;
• Одлично познавање на здравствениот систем во Република Северна Македонија;
• Искуство во креирање политики во областа на здравствената заштита;
• Завршено високо образование во областа на правото.

За позициите 3 и 4:

• Експертиза и искуство во областа на здравствената економика;
• Одлично познавање на здравствениот систем во Република Северна Македонија;
• Искуство во изработка на финансиски или економски анализи во областа на здравствената заштита;
• Искуство во креирање политики во областа на здравствената заштита;

4. Критериуми за избор 

Предност за добивање на ангажманот ќе имаат кандидати со:

За позициите 1 и 2:

• Искуство во изготвување на конкретни законски решенија или подзаконски акти во областа на здравствената заштита;
• Искуство во раководење на проекти или иницијативи што вклучувале тимска работа;
• Повисок степен на исполнување на неопходните квалификации.

За позициите 3 и 4:

• Претходни анализи релевантни за потребите на ангажманите од овој повик;
• Искуство во раководење на проекти или иницијативи што вклучувале тимска работа;
• Повисок степен на исполнување на неопходните квалификации.

5. Надомест и други услови

Ангажманите предвидуваат потпишување договор за консултантски услуги, а ќе бидат надоместени според следнава шема:

Позиција 1, со обем 8 консултантски денови: бруто износ од 9.225,оо денари за еден консултантски ден

Позиција 2, со обем 10 консултантски денови: бруто износ од 9.090,oo денари за еден консултантски ден

Позиција 3, со обем 14 консултантски денови: бруто износ од 9.225,оо денари за еден консултантски ден

Позиција 4, со 12 консултантски денови: бруто износ од 9.090,oo денари за еден консултантски ден

На овој повик ќе се прифатат за разгледување пријави што се однесуваат на секоја од четирите позиции посебно, како и пријави што се однесуваат на 2, 3 или на сите позиции истовремено. Пријавите може да бидат од физички и од правни лица. Физички лица може да настапат како тим со заедничка пријава.

6. Краен рок и потребни документи за пријавување

Најдоцна до 7.6.2024 г., заинтересираните кандидати треба да достават:

• Писмо за интерес (до 1 страна) во кое ќе ги прецизираат позициите од овој повик за коишто се пријавуваат, ќе ги резимираат своите клучни квалификации во однос на соодветната позиција/позиции и накратко ќе се осврнат на пристапот што би го презеле во спроведувањето на ангажманот; 
• Професионална биографија, со листа на досегашни публикации и/или релевантни претходни ангажмани.

Доколку кандидати настапуваат како тим, потребно е да поднесат само едно писмо за интерес и индивидуални професионални биографии за секој член на тимот.

Документите за пријавување на повикот со назнака „Пријава за консултантски ангажман“ треба да се достават електронски, на следната е-маил адреса:

[email protected]

Постапка за избор на консултантКомисијата за избор на консултант ќе ги разгледа примените апликации, при што предвид ќе бидат земени само оние пријави коишто ја содржат комплетната документација и ги исполнуваат условите на повикот. Комисијата ќе изработи ранг листа на кандидати. Со најмногу двајца најдобро рангирани кандидати може да биде спроведено интервју. Во зависност од резултатите од оценката на документација наспроти условите на повикот и евентуалното интервју ќе биде избран кандидатот кому ќе му биде доделен ангажманот. 

Здружението Заедно посилни остро реагира на веста на zenit.mk со наслов „X 30 години живее со СИДА вирусот“. Објавата е школски пример за тоа како вест може да биде полна со лаги, спротивна на стандардите на новинарството, сензационалистичка, без трошка на истражувачко новинарство, неетичка, целосно бесчувствителна и понижувачка за новинарската професија. Напомена: Сите информации коишто може да доведат до идентификација на лицето, како и фотографиите, се редактирани од страна на Здружението поради заштита на приватноста, која е флагрантно прекршена од страна на медиумот.

Имено, на 3-ти февруари 2024 година, порталот zenit.mk објавил вест со наслов „X 30 години живее со СИДА вирусот“ која содржи фотографии од лице што живее со ХИВ, направени на гробот на сопругата и децата, и негови лични податоци и покрај експлицитната забрана да го снимаат и да пишуваат за него.  

Лажни вести

Медиумот, во својата објава, наведува дека лицето е првото лице заразено со ХИВ вирусот во Македонија. Таквата информација е неточна. Доколку медиумот сакал да напише вест за првиот дијагностициран случај на ХИВ-инфекција, што содржи точни информации, можел да ги консултира извештаите на Институтот за јавно здравје, каде што е наведено дека првиот случај на ХИВ-инфекција е регистриран во 1987 година. До 1994 година, веќе имало потврдено 12 случаи на ХИВ-инфекција во Македонија. Од друга страна, медиумот изјавува лицето „ги заразил двете деца и сопругата“. Таквата информација е класична дезинформација, бидејќи не се знае со сигурност кој кому му пренел вирус во односот меѓу сопружниците. Освен тоа, речиси е невозможно тој да им го пренел вирусот ХИВ директно на своите деца; по секоја веројатност тие биле инфицирани при самото раѓање од својата мајка.

Флагрантно кршење на стандардите на новинарството

Еден од основните принципи на новинарството е почитување на приватноста на личноста, освен кога тоа е во спротивност со јавниот интерес, и почит кон личната болка и жалост. Во својата вест, медиумот го наведува името на лицето и неговото семејство, нивните години на раѓање, годините на смрт на неговото најблиско семејство поради ХИВ, местото на живеење, локацијата на неговото живеалиште и (претпоставениот) начин на пренос на ХИВ. Дополнително, медиумот продолжува со информации за тоа што лицето морало да прави во минатото за да се прехрани и да се стопли. Сите овие информации се флагрантно, сериозно и противзаконско задирање во правото на приватен и семеен живот. Сите детали, вклучувајќи ги имињата на лицето и неговото најблиско семејство, нивните години на раѓање и смрт, местото на живеење и локацијата на нивното претходно живеалиште, не служат на јавниот интерес и претставуваат повреда на човековото право на приватност. Дополнително, известувањето за начинот на преживување на лицето во минатото е невкусно, деградирачко и одраз на тоа како медиуми може да наштетат во напорите на системот и граѓанскиот сектор за обезбедување на достоинствен живот на луѓето што живеат со ХИВ. Уште повеќе, во самата вест, медиумот наведува дека лицето изрично побарало да не го снимаат и да не пишуваат за него. Самото продолжување со известување, и покрај тоа што новинарите забележале дека снимањето и темата претставува извор на вознемиреност и болка на лицето, е одвратно и понижувачко. Од друга страна, фактот што лицето е фотографирано додека го посетува гробот на својата сопруга и децата е пример за малограѓаштина, медиумско лешинарство и знак на немање новинарски интегритет. 

Би сакале да потенцираме дека неовластено снимање и фотографирање  е основа за кривична одговорност според Кривичниот законик, а споделување на лични податоци без основ е прекршување на Законот за заштита на лични податоци и основа за постапка пред Агенцијата за заштита на лични податоци.

Сензационализам пополнет со дезинформации и незнаење

Медиумот нотира дека лицето уште е живо и во општа добра здравствена состојба, иако било дијагностицирано со ХИВ пред триесетина години. Во таа насока, медиумот констатира дека тој со децении живее без да покажува знаци на болест, запрашувајќи дали лицето „пркоси на медицината“, „ја демантира науката“ или има „ген за долг живот“. Дополнително, медиумот поставува прашања за тоа дали лицето прима антиретровирусна терапија и дали на лицето му се нарушени човековите права. Доколку медиумот направил истражување за темата, не би имало потреба за поставување на прашања и сензационалистичко известување. Современата терапија за ХИВ, која е достапна во Северна Македонија, обезбедува: луѓето што живеат со ХИВ да имаат одличен квалитет на живот, да бидат во добра општа здравствена состојба, да бидат работоспособни, да живеат онолку долго колку и луѓето со негативен ХИВ-статус и да не можат да го пренесат вирусот на друго лице. Таквите важни информации кои придонесуваат за сузбивање на митовите и предрасудите за ХИВ не нашле свој простор во веста, иако основна задача на новинарите е да ја почитуваат вистината, етичките вредности и професионалните стандарди при пренесувањето на информациите. Луѓето што живеат со ХИВ вообичаено немаат некакви специфични знаци на болест, а самата дискусија за видливи знаци на ХИВ покажува дека медиумот сѐ уште функционира со информации од 80-тите години на минатиот век. Додека порталот Зенит прашува „Може ли инфицираните да живеат нормално без да бидат обележани?“, самиот го дава и одговорот: тоа не е можно, бидејќи има луѓе и медиуми како порталот Зенит коишто ќе ве обележат, дури и ако експлицитно им кажете дека не сакате да бидете снимани и да пишуваат за вас. Самиот медиум грубо му го крши правото на приватност преку јавно објавување на медицински податоци и известување кое го понижува човековото достоинство и личноста.

Несоодветна терминологија

Терминологија што ја користи порталот, како „СИДА вирусот“, „заразен од СИДА“ и „носител на ХИВ-вирусот“ се термини одамно напуштени поради тоа што се стигматизирачки, а некои од нив и сосема неточни. Согласно насоките за терминологија на UNAIDS од 2015 година, соодветните термини се „ХИВ-вирусот“ и „лице што живее со ХИВ“. Јазикот користен во самата вест дополнително докажува за тоа колку време е посветено на пишување на веста и истражувањето позади неа. 

Здружението Заедно посилни бара повлекување на веста и јавно извинување за начинот на известување за ХИВ од zenit.mk. Воедно, Здружението бара медиумското известување за темата да биде согласно стандардите на новинарството, со почитување на човековите права и слободи, вклучувајќи го и правото на приватен и семеен живот, и известувањето да биде базирано на научни докази и во насока на едукација и на општото добро. 

Краен рок за пријавување: 28.3.2024 г.

Здружението за поддршка на луѓето што живеат со ХИВ – ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје објавува повик за прибирање понуди за ангажирање консултант за изработка на анализа за законската рамка на Република Северна Македонија за медицинските податоци и можни законски и подзаконски измени и дополнувања во однос на пристапот до и заштитата на медицинските податоци. Оваа консултантска позиција е овозможена во рамките на националниот проект „Безбедноста на медицинските податоци на пациентите во Северна Македонија и нејзината поврзаност со дискриминацијата“, кој е финансиски поддржан од Stichting Digital Freedom Fund од Амстердам, Холандија. 

1. Контекст

Република Северна Македонија има воспоставено интегриран здравствен информатички систем (во понатамошниот текст: МојТермин), за чија надградба, оптимизација, извршување, регулирање, одржување и контрола е надлежна Управата за електронско здравство. Помеѓу другото, МојТермин ги содржи медицинските податоци на пациентите во државата. Северна Македонија има донесено низа законски и подзаконски акти, кои го регулираат системот и евиденциите од областа на здравствтото кои ги содржи. Во таа насока, Министерството за здравство има донесено посебен подзаконски акт, кој го регулира начинот на пристап, дистрибуција, издавање, користење, чување и заштита на податоците од МојТермин. Овој акт предвидува дека секој лекар има пристап до МојТермин и може да внесува медицински податоци за пациентите, да креира упат и други документи, да ги следи листите на чекање и да ги испечати извештаите, упатите и другите документи од системот. Таквата рамка дозволува широк пристап на здравствените работници од сите профили до медицински податоци, вклучувајќи и податоци кои не се неопходни за одредено медицинско згрижување, што не е во согласност со законската рамка за заштита на лични податоци и може да доведе до дискриминација во случаи на дијагнози кои се високо стигматизирани во општеството, како што е ХИВ-инфекцијата.

Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ досега има регистрирано значителен број случаи на дискриминација на пациенти со ХИВ во рамките на здравствениот систем (како во јавни, така и во приватни здравствени установи) како резултат на откривањето на информацијата за нивниот ХИВ-статус, вклучително и во ситуации кога таа не е релевантна за конкретниот здравствен третман што треба да го добијат. Оттука, како и од консултацијата со надлежни институции како што се Управата за електронско здравство и Агенцијата за заштита на лични податоци, Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ иницира подготовка на анализа на постојната законска рамка за евиденциите во областа на здравството, компаративна анализа на регулативата што ја регулира истата материја во 3 држави од Европската Унија и/или регионот, и предлог-измени и дополнувања на постоечките закони и подзаконски акти за евиденциите од областа на здравството. Изготвувањето на ваква анализа се очекува да придонесе кон отвoрање дијалог за тоа како медицинските податоци се собираат, се обработуваат и користат, како нелегитимниот и непропорционалниот пристап до медицинските податоци може да доведе до дискриминација, потребата од подетална регулација на пристапот до медицинските податоци и можни постоечки законски решенија од други држави за да се намали непропорционалниот пристап до медицинските податоци. 

2. Опис на работните задачи

Од ангажираниот консултант се очекува да ги исполни следниве задачи:

• Да развие методологија за анализа на важечките законски прописи на Република Северна Македонија, особено од Законот за здравствената заштита, Законот за евиденциите од областа на здравството, Законот за заштита на личните податоци, како и други релевантни подзаконски акти, коишто ја регулираат материјата околу обработката и пристапот до медицинските податоци (2 дена);
• Да направи анализа на важечките законски одредби во Република Северна Македонија, особено од Законот за здравствената заштита, Законот за евиденциите од областа на здравството, Законот за заштита на личните податоци, како и други релевантни подзаконски акти, коишто ја регулираат материјата околу пристапот до и заштитата на медицинските податоци (5 дена);
• Да направи споредбена анализа на важечки законски прописи на 3 држави од Европската Унија и/или регионот коишто ја регулираат материјата околу пристапот до и заштитата на медицинските податоци и релевантната пракса од Европскиот суд за човекови права (20 дена);
• Да изготви предлог-измени и дополнувања на Законот за евиденции од областа на здравството и подзаконските акти за подобро регулирање на пристапот до и заштитата на медицинските податоци, со цел усогласување со меѓународните стандарди и минимизирање на случаи на дискриминација поради непропорционален пристап до медицински податоци (3 дена). 
• Да ги презентира резултатите од анализите на консултативен состанок со засегнати страни, кој ќе се одржи во октомври 2024 г.

Проценет обем на консултантскиот ангажман: 30 консултантски денови

На повикот може да се јават и повеќе од едно лице, во својство на тим, или правно лице.

Одговoрно лице за спроведување на ангажманот на консултантот ќе биде правниот советник во Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје.

3. Профил и неопходни квалификации

Кандидатите треба да ги исполнуваат и следниве основни квалификации:

• Одлично познавање на проблематиката на законските прописи за заштита на лични податоци од областа на здравството;
• Искуство во научно-истражувачка работа во областа на личните податоци, и 
• Изградени способности за самостојна и тимска стручна работа.

4. Критериуми за избор 

Предност за добивање на ангажманот ќе имаат кандидати со:

• Искуство во проекти или иницијативи во областа на заштитата на личните податоци и/или здравствениот информатички систем во Република Северна Македонија;
• Искуство во научно-истражувачка работа, проекти или иницијативи за заштита на лични податоци во други земји;
• Повисок степен на исполнување на неопходните квалификации.

5. Временска рамка, надомест и други услови

Предвидениот обем на консултантскиот ангажман изнесува 30 (триесет) консултантски дена. Спроведувањето на задачите наведени во точка 2 треба да заврши до 30 ноември 2024 г. 

Ангажманот предвидува потпишување договор за консултантски услуги, а ќе биде надоместен со бруто износ од 9.219,00 денари за еден консултантски ден.

Во однос на динамиката на испорака, консултантот треба да достави: 

1. методологија за анализата, во рок од 15 дена од денот на потпишување на договорот (конечната методологија е предмет на договор со и одобрување од страна на нарачателот);
2. нацрт-анализа на важечките законски одредби во Република Северна Македонија, во рок од 45 дена од денот на потпишување на договорот, односно до крај на месец мај 2024 година;
3. нацрт-споредбена анализа на важечки законски прописи на 3 држави од Европската Унија и/или регионот за медицинските податоци, во рок од 120 дена од денот на потпишување на договорот, односно до крај на месец јули 2024 година;
4. предлог-измени  и дополнувања на Законот за евиденции од областа на здравството и подзаконските акти за подобро регулирање на пристапот до и заштитата на медицинските податоци, во рок од 30 дена по доставувањето на нацрт-споредбената анализа, односно до крај на месец август 2024 година.
5. Конечни верзии на документите од точките 2, 3 и 4 – најдоцна до 30 ноември 2024 г.

Краен рок и потребни документи за пријавување

Најдоцна до 28.3.2024 г., заинтересираните кандидати треба да достават:

• Изјава за интерес; 
• Професионална биографија;
• Предлог-методологија за анализата, не повеќе од 2 страници.

Документите за пријавување на повикот со назнака „апликација – анализа за законската рамка на Република Северна Македонија за медицинските податоци“ треба да се достават електронски, на следната е-маил адреса:

[email protected]

Постапка за избор на консултант

Комисијата за избор на консултант ќе ги разгледа примените апликации, при што предвид ќе бидат земени само оние пријави коишто ја содржат комплетната документација и ги исполнуваат условите на повикот. Комисијата ќе изработи ранг листа на кандидати. Со најмногу двајца најдобро рангирани кандидати може да биде спроведено интервју. Во зависност од резултатите од оценката на документација наспроти условите на повикот и евентуалното интервју ќе биде избран консултантот кому ќе му биде доделен ангажманот. 

Краен рок за пријавување: 14.12.2023 г.

Здружението за поддршка на луѓето што живеат со ХИВ – ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје објавува повик за прибирање понуди за ангажирање консултанти за развивање предлог за ревидирани алгоритми за поставување дијагноза на ХИВ во Северна Македонија.

Овој консултантски ангажман е овозможен во рамките на регионалниот проект „Одржливост на услугите за клучните засегнати популации во регионот на Источна Европа и Централна Азија“ (СоС 2.0), а е дел од работната програма на ЗАЕДНО ПОСИЛНИ за 2023 година, која е поддржана од Европската Унија. 

1. Контекст

Северна Македонија е земја со релативно ниско ниво на епидемија на ХИВ која е сконцентрирана во клучните засегнати популации, а првенствено во популацијата на мажи што имаат секс со мажи. Во последните 5 години во просек се дијагностицираат 45 случаи годишно. Критериумите за дефинирање на случаи на ХИВ, односно поставување конечна дијагноза, последен пат биле ревидирани во 2011 година. Во 2019 година Светската здравствена организација издаде препораки за напуштање на употребата на технологиите Western blot и линиски имунотестови во алгоритмите за поставување дијагноза и нивна замена со поедноставни типови на тестови, употребени во соодветни комбинации, со цел да обезбедат точна дијагностика за помал трошок, пократко време и заштеда на човечки ресурси. Врз основа на мисијата на Светската здравствена организација посветена на системите и стратегиите за превенција на ХИВ, вклучувајќи и подобрени теренски интервенции за мажите што имаат секс со мажи во Република Северна Македонија од 2018 г. Националната комисија за ХИВ, исто така, препорача поедноставување на алгоритмите за потврдување на случаи на ХИВ-инфекција. Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје, како организација на пациентите со ХИВ-инфекција во Северна Македонија дејствува за ставање крај на ХИВ преку обезбедување услуги во заедницата и насочување на јавните политики. Во тие рамки ЗАЕДНО ПОСИЛНИ има намера да обезбеди техничка поддршка за изготвување нови предлог-критериуми за поставување дијагноза на ХИВ, врз основа на консултација со релевантни чинители на национално ниво, на препораките на Светската здравствена организација и на други релевантни меѓународни извори. Оваа техничката поддршка е овозможена во рамките на регионалниот проект „Одржливост на услугите за клучните засегнати популации во регионот на Источна Европа и Централна Азија“, раководен од Алијансата за јавно здравје од Киев, Украина и Регионалната мрежа на заедниците за борба против ХИВ и туберкулоза во Југоисточна Европа, финансиски поддржана од Глобалниот фонд за борба против СИДА, туберкулоза и маларија.

2. Опис на работните задачи

Од ангажираните консултанти се очекува да ги исполни следниве задачи:

1. Да подготват краток извештај (4-6 страници) што ќе вклучи: 

• осврт на актуелните официјални национални документи во кои се регулираат процедурите за дијагностицирање на ХИВ-инфекција, 
• осврт на досегашната пракса во примената на лабораториски тестови за поставување дијагноза на ХИВ во референтните институции во Република Северна Македонија (т.е. Институтот за јавно здравје и Универзитетската клиника за инфективни болести и фебрилни состојби), 
• преглед на најновите препораки на Светската здравствена организација во однос на алгоритмите за поставување дијагноза на ХИВ, во споредба со препораките од барем уште еден меѓународно релевантен извор (на пример CDC, ECDC или национални упатства од Велика Британија, Франција, Германија или Швајцарија);

2. Да подготват и образложат предлог за ревидиран алгоритам/постапка за дијагностика на ХИВ, кој ќе ги земе предвид препораките на Светската здравствена организација, особено во насока на зголемување на исплатливоста и поедноставување на процедурите од аспект на време и човечки ресурси, а кој би можел да биде применлив во Северна Македонија;
3. Да подготват предлог текст на правилник (или друг релевантен документ), кој ќе ја пропишува постапката за поставување дијагноза на ХИВ-инфекција (според примерот на постојната официјална процедура/правилник/уредба).

Во рамките на својот ангажман консултантите имаат обврска по потреба да остварат консултација и со други релевантни стручни лица на национално ниво од клиничката и/или лабораториската пракса, а предлогот да го изложат пред Националната комисија за ХИВ и да ги земат предвид нејзините насоки при формулирањето на конечниот предлог од точка 2.

Проценетиот обем на консултантскиот ангажман изнесува 10 консултантски денови.

За својата работа консултантот одговара пред извршниот директор на Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје.

3. Профил и неопходни квалификации

Кандидатите треба да ги исполнуваат следниве основни квалификации:

• Релевантна универзитетска диплома на најмалку магистерско ниво или специјализација во некоја од областите: медицина, клиничка биохемија, лабораториска дијагностика или сродно;
• Работно искуство во областа на лабораториската дијагностика;
• Способности за планирање и организација и навремено исполнување на зададените задачи;
• Изградена способност за тимска работа;
• Одлично познавање на македонскиот и англискиот јазик.

4. Критериуми за избор 

Предност за добивање на ангажманот ќе имаат кандидати со:

• Повисок степен на релевантно искуство;
• Претходно искуство во слични процеси.

5. Временска рамка, надомест и други услови

Предвидениот обем на консултантскиот ангажман изнесува 10 (десет) консултантски денови. Спроведувањето на задачите наведени во точка 2 треба да заврши до 29 декември, 2023 г. Ангажманот предвидува потпишување договор за консултантски услуги, а ќе биде надоместен со бруто износ од 150 долари во денарска противвредност за еден консултантски ден.

6. Краен рок и потребни документи за пријавување

Најдоцна до 14.12.2023 г., заинтересираните кандидати треба да достават:

• Професионална биографија 

Документите за пријавување на повикот со назнака „апликација – дијагностика на ХИВ“ треба да се достават електронски, на следната е-маил адреса:

[email protected]

7. Постапка за избор на консултант

Комисијата за избор на консултант ќе ги разгледа примените апликации, при што предвид ќе бидат земени само оние пријави коишто ја содржат комплетната документација и ги исполнуваат условите на повикот. Комисијата ќе изработи ранг листа на кандидати. Со најмногу двајца најдобро рангирани кандидати може да биде спроведено интервју. Во зависност од резултатите од оценката на документација наспроти условите на повикот и евентуалното интервју ќе биде избран консултантот кому ќе му биде доделен ангажманот. 

Skopje, 18 September, 2023
Deadline for submission: end of day on 25 September, 2023

Background

Stronger Together, Association for Support of People Living with HIV from Skopje, North Macedonia, is a community-based organization that supports people living with HIV in executing their rights and strives to shape public policy towards ending the HIV epidemic. Stronger Together supports the building of capacities and expertise in the country in regards to the national response to HIV, including in the field of surveillance and data analysis. Moreover, it is part of the organization’s mission to contribute to the effectiveness of the national response to HIV and to support the country’s progress towards achieving the 2025 targets with regards to HIV (i.e. by 2025, 95% of all people living with HIV to be aware of their HIV status; 95% of those aware to be on HIV treatment; and 95% of those taking treatment to have completely suppressed the virus). 

As the evaluation of the continuum of HIV care is not performed on regular basis by relevant institutions in North Macedonia (i.e. Institute of Public Health), the conducting of this exercise is included in the organization’s annual work program, which is supported by the European Union. In order to respond to the lack of technical expertise in the country, an external expert will be engaged to support the process. The evaluation of the continuum of HIV care in North Macedonia for 2022 will be conducted by a team of national experts with backgrounds in epidemiology, infectious diseases, as well as community-based research and advocacy, who will be supported by the external expert with specific expertise for this particular task. The activity will include a capacity building element in the sense of transferring know-how to national experts, so that the Institute of Public Health could take on performing the analysis on a regular annual basis in future.

North Macedonia has a low-level HIV epidemic concentrated within the population of men who have sex with men, where HIV prevalence was estimated at 5.4% in 2018.

Purpose

The purpose of this technical assistance is to provide support to a national team of experts for proper methodological evaluation of the stages of the continuum of HIV care at the end of 2022, including an estimation of the total number of people living with HIV at the end of that year using the ECDC tool, based on the available clinical and epidemiological data. A special focus in the analysis will be given to the subset of data related to men who have sex with men, considering the nature of the epidemic in North Macedonia. This Call for consultants is being announced for the purpose of identifying and engaging the external expert to provide technical assistance to the national team for evaluating the HIV continuum in North Macedonia.

Tasks of the consultant

The consultant will be expected to perform the following tasks within the framework of the technical support:

1. Provide instruction on using the ECDC tool to a national expert with the objective of enabling independent use of the tool in future (2 days) 
2. Provide technical support to the local team and a national expert on the methodology for evaluating the three basic stages of the continuum of HIV care, including guidance and advice on dealing with missing data (0.5 days)
3. Review of draft and final reports (0.5 days)

Total number of days for the consultancy: 3 days. 

Timeframe of the consultancy

The services under this consultancy should be accomplished till 31 October, 2023. 

Remuneration

A contract for provision of services will be signed between the consultant and Stronger Together. The time needed for completing the tasks is estimated at, and should not exceed, 3 working days (1 working day = 8 hours). The consultant will be remunerated at the rate of 300 USD per 1 day. The consultant will have the responsibility to take care of all social security or income tax payments required by the law in the country of their residence. 

Requirements for the consultant

The consultant is expected to have:

• Expertise in HIV epidemiology and/or public health (to be confirmed by education and relevant working experience)
• Experience in performing analyses related to continuum of HIV care in other countries
• Experience in conducting trainings on methodology related to the evaluation of the HIV continuum of care
• Good English oral and writing communication capacities

Selection criteria

Only applications fulfilling the requirements will be considered. The selection will be based on the level to which the applicant fulfills the basic requirements of this call. In addition, advantage will be given to applicants with experience of performing the same or similar task in other countries and/or in comparable epidemiological contexts. Background in community-based research will also be considered an advantage.

How to apply

Interested candidates are invited to send their CV with relevant experience to [email protected] with subject ‘HIV continuum’. 

The application should preferably include (as links or attachments) any published materials and/or other previous work of the applicant relevant for this particular call.

Any potential questions should be addressed to [email protected] 

The deadline for submitting an application is the end of day on 25 September, 2023.

Краен рок за пријавување: 22.9.2023 г.

Здружението за поддршка на луѓето што живеат со ХИВ – ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје објавува повик за прибирање понуди за ангажирање консултант за развивање предлог-текст за упатство и методологија за следење на процесите поврзани со јавната набавка на антиретровирусни лекови за лекување на ХИВ.

Оваа консултантска позиција е овозможена во рамките на регионалниот проект „Одржливост на сервисите за клучните популации во регионот на Источна Европа и Централна Азија“ (#SoS_project 2.0), кој е финансиски поддржан од Глобалниот фонд за борба против СИДА, туберкулоза и маларија, а чии активности на ниво на Р. С. Македонија се раководени од Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје и се насочени на поддршка на националниот одговор кон ХИВ, во консултација со Националната комисија за ХИВ. Активноста е дел од годишната работна програма на Здружението, која е поддржана од Европската Унија.

1. Контекст

Република Северна Македонија е земја со ниско ниво на епидемија на ХИВ, при што епидемијата е концентрирана во рамките на клучни засегнати популации. Се проценува дека заклучно со крајот на 2021 година околу 500 лица живееле со ХИВ во Северна Македонија, од коишто 70 % биле свесни за својата инфекција, што е значително пониско од глобалниот просек за истата година, кој изнесува 85 %. Од друга страна, согласно со проценките на национално ниво, 94,5 % од дијагностицираните лица на крајот на 2021 година примале антиретровирусна терапија, а дури 96,2 % од нив имале супримиран вирус во крвта (глобален просек за 2021 г. – 88% и 92% соодветно). 

Лекувањето на ХИВ-инфекцијата го спроведува исклучиво Универзитетската клиника за инфективни болести и фебрилни состојби во Скопје, следејќи ги релевантните меѓународни препораки на Европското клиничко здружение за СИДА и на Светската здравствена организација. Средствата за лекување на ХИВ-инфекцијата се обезбедени од Буџетот на Република Северна Македонија, а се распределуваат преку Програмата за заштита на населението од ХИВ инфекција. Програмата се усвојува секоја година од страна на Владата на Република Северна Македонија, по предлог на Министерството за здравство.  Повикот за јавна набавка на антиретровирусната терапија е меѓународен, се објавува во странско гласило и е од отворен тип. Поради комплексноста на сите процеси кои се поврзани со набавката на антиретровирусни лекови и важноста на навремена набавка на терапија за лекување на ХИВ, Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје повеќе години наназад ги следи сите фази од постапката за набавка и презема активности со цел да влијае за ефикасно и навремено обезбедување на лековите за пациентите со ХИВ. Во таа насока, Здружението има потреба од изготвување на упатство за потребите за следењето и застапувањето во процесите коишто влијаат врз обезбедувањето на антиретровирусните лекови. Изготвувањето на вакво внатрешно упатство се очекува да придонесе за подобро разбирање за сите процеси кои влијаат врз набавката на антиретровирусните лекови и сите чинители кои се вклучени во спроведување на таквите процеси, сконцентирано застапување за алоцирање на средства коишто одговараат на реалните потреби на Програмата за ХИВ, поуспешно следење на процесите кои влијаат врз набавката на антиретровирусните лекови и подобрување на механизмите на застапување за пристапот до лекови на лицата што живеат со ХИВ. Изготвениот предлог-текст на упатството ќе биде развиен врз основа на анализа на важечките законски прописи во Република Северна Македонија и релевантните внатрешни процедури на Клиниката за инфективни болести и Министерството за здравство, кои ја регулираат материјата околу процесите кои влијаат врз набавката на антиретровирусни лекови. 

2. Опис на работните задачи

Од ангажираниот консултант се очекува да ги исполни следниве задачи:

• Да направи анализа на важечките законски прописи на Република Северна Македонија, особено оние од областа на националниот буџет, јавните набавки и здравствените програми на Владата на Република Северна Македонија (2 дена);
• Да предложи структура за упатство за следење на и застапување во процесите кои влијаат врз набавката на антиретровирусните лекови за лекување на ХИВ;
• Да спроведе консултации со заинтересирани страни кои може да имаат придонес кон структурата и содржината на упатството;
• Да изготви предлог-текст на упатството за следење на и застапување во процесите кои влијаат врз набавката на антиретровирусни лекови за лекување на ХИВ. 

Проценет обем на консултантскиот ангажман: 4 консултантски денови

Одговoрно лице за спроведување на ангажманот на консултантот ќе биде асистентот за застапување на Здружението ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје.

3. Профил и неопходни квалификации

Кандидатите треба да ги исполнуваат и следниве основни квалификации:

• Одлично познавање на проблематиката на јавните набавки, здравствените програми, особено Програмата за ХИВ, и легислативниот процес на донесување на националниот буџет на Република Северна Македонија;
• Искуство во научно-истражувачка работа во областа на јавните набавки, лекови и медицински помагала, финансии на национални институции или буџетски политики;
• Изградени способности за индивидуална стручна работа.

4. Критериуми за избор 

Предност за добивање на ангажманот ќе имаат кандидати со:

• Искуство во подготовка на внатрешни акти на граѓански организации или релевантни документи за застапување во областа на здравствената заштита и/или јавните набавки;
• Повисок степен на исполнување на неопходните квалификации.

5. Временска рамка, надомест и други услови

Предвидениот обем на консултантскиот ангажман изнесува 4 (четири) консултантски дена. Спроведувањето на задачите наведени во точка 2 треба да заврши до 31 октомври 2023 г. Ангажманот предвидува потпишување договор за консултантски услуги, а ќе биде надоместен со бруто износ од 150 американски долари во денарска противвредност за еден консултантски ден.

Краен рок и потребни документи за пријавување

Најдоцна до 22.9.2023 г., заинтересираните кандидати треба да достават:

• Изјава за интерес; 
• Професионална биографија.

Документите за пријавување на повикот со назнака „апликација – упатство процеси за набавка на АРТ“ треба да се достават електронски, на следната е-маил адреса:

[email protected]

Постапка за избор на консултант

Комисијата за избор на консултант ќе ги разгледа примените апликации, при што предвид ќе бидат земени само оние пријави коишто ја содржат комплетната документација и ги исполнуваат условите на повикот. Комисијата ќе изработи ранг листа на кандидати. Со најмногу двајца најдобро рангирани кандидати може да биде спроведено интервју. Во зависност од резултатите од оценката на документација наспроти условите на повикот и евентуалното интервју ќе биде избран консултантот кому ќе му биде доделен ангажманот. 

Продолжен рок за пријавување: 7.7.2023 г.

Здружението за поддршка на луѓето што живеат со ХИВ – ЗАЕДНО ПОСИЛНИ Скопје објавува повик за прибирање понуди за ангажирање консултант за евалуација на континуумот на услугите за ХИВ во Северна Македонија за 2022 година.

ПРОЧИТАЈ ПОВЕЌЕ